ΕΠΙΜΟΡΦΩΤΙΚΗ ΟΜΙΛΙΑ ΣΤΟΥΣ ΓΟΝΕΙΣ ΤΩΝ ΔΗΜΟΤΙΚΩΝ ΣΧΟΛΕΙΩΝ ΠΑΤΡΩΝ 39ΟΥ, 44ΟΥ και 45ΟΥ

 

 Χθες Τετάρτη 30 Οκτωβρίου 2024 και ώρα 6 μ.μ. είχα την τιμή και τη χαρά να συμμετάσχω ως εισηγητής στην επιμορφωτική συνάντηση που οργάνωσαν οι σύλλογοι των εκπαιδευτικών και οι διευθύντριες των Δημοτικών Σχολείων Πατρών 39ου κ. Παναγιώτα Παπανικολάου, 44ου κ. Κων/να Κατσιάδα και 45ου κ. Ερμιόνη Τσιλιγκιριάν με θέμα: «Η υποστηρικτική συμβολή των γονέων στην ομαλή καθημερινή φοίτηση των παιδιών τους στο σχολείο».

Η ομιλία πραγματοποιήθηκε στην αίθουσα τελετών του 39ου Δημοτικού Σχολείου Πατρών και την παρακολούθησαν πλήθος γονέων και οι εκπαιδευτικοί των παραπάνω σχολείων.

Συγχαίρω θερμά τις διευθύντριες και τους εκπαιδευτικούς των σχολείων για την πρωτοβουλία αυτή, η οποία συμβάλλει τα μέγιστα στην αρμονική συνεργασία γονέων και εκπαιδευτικών και συντελεί στη δημιουργία ενός κλίματος αγάπης, κατανόησης και προόδου των μαθητών.

 

ΔΙΕΡΕΥΝΩΝΤΑΣ ΚΑΠΟΙΕΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΕΣ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΕΣ

 

Παρατηρούμε τον τελευταίο καιρό συμπεριφορές κάποιων ανθρώπων οι οποίες αποκλίνουν σημαντικά από το κανονικό και που μας προβληματίζουν ιδιαίτερα. Παρατηρούμε π.χ. την ανάρμοστη συμπεριφορά κάποιων υπαλλήλων απέναντι σε κάποιο πολίτη και αντίστροφα, την έλλειψη ενσυναίσθησης από μερικούς ανθρώπους, τη βία που ασκείται από νέους απέναντι σε άλλους, την υπεράσπιση των παιδιών από κάποιους γονείς ανεξάρτητα από τι έχουν πράξει αυτά; κ.λπ. κ.λπ.

Για να τα ερμηνεύσει κανείς τα φαινόμενα αυτά είναι δύσκολο, γιατί το θέμα είναι πολυπαραγοντικό. Όμως θα προσπαθήσω, παραθέτοντας κάποιους ορισμούς βασικών εννοιών που συντελούν στη διαμόρφωση της προσωπικότητας κάθε ανθρώπου, μήπως και διαφανούν κάποιες αιτίες του όλου ζητήματος.

Σε μια οργανωμένη κοινωνία υπάρχουν οι νόμοι, οι οποίοι λειτουργούν ως θεματοφύλακες για μια αρμονική συμβίωση των πολιτών της. Αυτοί οι νόμοι υπακούουν στη λογική, η οποία αρκετές φορές πολιορκείται από το θυμικό. Όμως το θυμικό, αυτή η πλευρά του εαυτού, χαρακτηρίζεται από την επικράτηση συναισθηματικών και βουλητικών παρορμήσεων, που σε αρκετά μεγάλο βαθμό αυτές επηρεάζονται και από τις νοοτροπίες που επικρατούν σε μια ομάδα ανθρώπων ή σε ένα ευρύτερο κοινωνικό σύνολο.

Για την αρμονική ισορροπία όλων αυτών των τάσεων του εαυτού, σημαντικό ρόλο διαδραματίζει η ΠΑΙΔΕΙΑ. Όταν λέμε παιδεία εννοούμε το σύνολο των ιδιοτήτων που χαρακτηρίζουν τον πραγματικό άνθρωπο, που έχει ως στόχο να αναπτυχθεί στο μεγαλύτερο βαθμό σε ευφυΐα, αξιοπρέπεια, χαρακτήρα, που λαχταρά την αλήθεια την ομορφιά, τη δημιουργία, τη δικαιοσύνη, την ελευθερία, την ηθική τελειότητα. Αυτή η παιδεία προσφέρεται από την ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ με ένα συστηματικό τρόπο κάτω από τις αρχές των επιστημών της αγωγής αλλά και από την οικογένεια συνειδητά, έμμεσα, ευκαιριακά, βιωματικά και διαρκώς. Οι δύο αυτοί σημαντικοί φορείς της παιδείας παρέχουν ΑΓΩΓΗ στα παιδιά, η οποία οδηγεί στη ΜΟΡΦΩΣΗ τους, δηλαδή όχι μόνο στην απόκτηση γνώσεων αλλά κυρίως στην εσωτερική καλλιέργεια (ψυχικά χαρίσματα, αξίες, σεβασμό στον πλησίον, κατανόηση και εφαρμογή των κανόνων κ.λπ.).

Όλες αυτές οι σωστές επιστημονικά θεωρητικές προσεγγίσεις συγκροτούν ένα πλαίσιο για να αποδώσει κανείς σε μεγάλο βαθμό τις αποκλίνουσες από το κανονικό συμπεριφορές κάποιων ανθρώπων, που όπως διαφαίνεται δύο είναι κυρίως οι παράγοντες που θα διαδραματίσουν σημαντικό ρόλο: Πρωτίστως η Οικογένεια και δευτερευόντως το Σχολείο.

Συνδέοντας όμως το θέμα μου και με την προηγούμενη ανάρτησή μου με θέμα «ΕΠΙΓΡΑΦΕΣ ΓΡΑΜΜΕΝΕΣ ΣΕ ΣΚΑΛΟΠΑΤΙΑ ΔΗΜΟΤΙΚΩΝ ΣΧΟΛΕΙΩΝ» θα συμπληρώσω ακόμη δυο λόγια για τον ρόλο του σχολείου και της εκπαίδευσης γενικότερα.

Μήπως χρειάζεται το εκπαιδευτικό μας σύστημα να επικεντρώσει το ενδιαφέρον του όχι μόνο στην παροχή γνώσεων αλλά και στην καλλιέργεια αξιών, ενσυναίσθηση και τρόπου συμπεριφοράς, στοιχεία που θα συμβάλουν στη διάπλαση ενός ελεύθερου σκεπτόμενου ατόμου; Μήπως αξίζει κανείς να κοιτάξει για λίγο το Ιαπωνικό εκπαιδευτικό σύστημα, που στα πρώτα τρία χρόνια του παιδιού στο σχολείο δίνει έμφαση σε θέματα σωστής συμπεριφοράς και σεβασμού στον συνάνθρωπο; Λέω, μήπως, πριν οδηγηθούμε στα χειρότερα από την κατρακύλα των αξιών…

5Οη ΘΛΙΒΕΡΗ ΕΠΕΤΕΙΟΣ ΤΗΣ KATAΤΑΛΗΨΗΣ ΤΗΣ ΑΜΜΟΧΩΣΤΟΥ ΚΑΙ ΠΟΛΛΩΝ ΧΩΡΙΩΝ ΤΗΣ ΚΥΠΡΟΥ

 

50η  ΘΛΙΒΕΡΗ ΕΠΕΤΕΙΟΣ ΤΗΣ KATAΤΑΛΗΨΗΣ  ΤΗΣ ΑΜΜΟΧΩΣΤΟΥ  ΚΑΙ ΠΟΛΛΩΝ ΧΩΡΙΩΝ ΤΟΥ ΚΑΜΠΟΥ ΤΗΣ  ΜΕΣΑΟΡΙΑΣ  ΤΗΣ ΚΥΠΡΟΥ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΤΟΥΡΚΙΚΗ ΕΙΣΒΟΛΗ ΤΟ 1974

                                               ΔΕΝ ΞΕΧΝΩ

 Εις μνήμη των όσων χάθηκαν στην τουρκική εισβολή στην Κύπρο αναρτούμε  από το λογοτεχνικό περιοδικό Εμβόλιμον, ποίημα του Σωτήρη Π. Βαρνάβα .

 ΧΩΜΑ ΚΑΙ ΝΕΡΟ*

 

             Και στου φαραγγιού το φρύδι,

             στα ριζά του καταρράκτη βγήκανε και σταματήσανε

             τα νυχτολούλουδα, με δροσισμένα δάκρυα των πετάλων,

             υψωμένα σαν προληπτικές σημαίες πένθους,

             ορθωμένα πάνω στα περίχωρα του χάους,

             όλα τους να με ξεπροβοδίσουν, με την μόνη προϋπόθεση,

             πως θα ξαναγυρίσω.

                  

                                                      Νίκος Κατσαλίδας

                                                      "Δαφνοπόταμο"

 Το ιερό να υμνήσεις πλιθάρι

τίμιο της γης μας χώμα και νερό

γράφε

 με ό,τι σε κράτησε ζωντανό,

δυο ρόζοι στο χέρι από φτυαριές στο χωράφι

κι από κουβά νερό κουβαλώντας,

ένα σπίτι να κτίσεις.

Ελιξίριο λέξεις

που μέσα σου φύλαξες

να ξεχυθούν σε χορό

σε μια αίσθηση επιστροφής

σε μια αίσθηση εξομολόγησης

της αλήθειας του χώματος.

 

Παιδί του νερού
απ' την  αρχή
πέτρα  βαθιά πατώντας

συνήθιζε

τη Γη αναδεύοντας να παίζει.

Σαν τα σπαρτά μεγάλωναν

 κύμα σηκώνοντας ο στάχυς

να κολυμπάει μέσα  χαίρονταν

δέρμα κι  ο χωματόδρομος.

Έφηβος έπειτα και άντρας

μάζευε το χώμα

το στοίβαζε το ανακάτευε,

το φτυάρι πλακουτσό

να το στρώνει ξανά και πάλι να το σηκώνει

σε μια διαρκή κίνηση ανόδου.

Διαμαρτύρονταν το μέταλλο

αν μια πέτρα μπαίνοντας  ανάμεσα

την ετοιμότητα του χώματος χαλούσε να δεχθεί το νερό,

που σαν έπεφτε

το έκανε να ανασαίνει από ανακούφιση

αν από χέρσο βγήκε χωράφι.

Έπειτα φορούσε τις μπότες

αυτός κι άλλοι δυο τρεις

κι άλλοι που γύριζαν απ' τον αγρό πριν απ' τη δύση.

Κι άρχιζαν το χορό όλοι μαζί

ρίχνοντας τ' άχυρα οι γυναίκες

με τυλιγμένα μάγουλα, μη λάχει

αδέξιο βλέμμα ή αθερίνα από στάχυ τα πληγώσει.

Και συνεχίζαν το χορό μες στον πηλό

μια  μελωδία η σιωπή

ωσότου φαίνονταν στον ορίζοντα η πούλια.

 

Κι έπιανε τότε εκείνος

το ξύλινο τελάρο, τρία τέσσερα  πλιθάρια που χωρούσε,

το πίθωνε στην ίσια γη

να το γιομίσουνε πηλό

ρίχναν φτυαριές οι εργάτες.

Κι όλοι δουλεύανε

κι όλες οι σκέψεις μυστικές

και προσευχές

να δέσει ο ουρανός καλό  πλιθάρι.

 

Καθώς του κόσμου οι ρόδες μίκραιναν

σε τσίρκο τ' αλόγου η χαίτη

κι η μυρωδιά του λάστιχου άρχισε να κατρακυλά,

φορτία χώμα σπρώχνοντας για το βασίλειο της φωτιάς

για πιο αντοχή όπως λέγαν,

 μες στα καμίνια

των ανθρώπων το αίμα πυρώναν.

 

Πως θα επιστρέφαμε γρήγορα είπαν

πως δε θα κρατούσε για πολύ η διένεξη.

Το χώμα μου να χαιρετίσω

πέρασα απ' το περιβόλι.

Να μη χαθούμε είπαν οι φωνές

απ' το πηγάδι

δυνατές που βγαίνανε σαν έφευγα,

με τους κασμάδες τους στα χέρια

χρόνια που σκάβανε

κατάλευκη σκληρή μια πέτρα.

Ανάμεσα τους ο πατέρας κι ο παππούς

κι εκείνων οι πατεράδες και οι παππούδες,

σε χάος το νερό που όλο χάνονταν

η κοίτη υποχωρούσε,

σπασμένα και της μηχανής τα λάδια

γενιές φωτιά

που αντοχή να το χωρέσει ο νους ανθρώπου.

Και στο κατόπιν μου  οι φωνές

τ' άγριου σίδερου σκουριά μη λησμονείς είπε η μιά,

του πηγαδιού τις δεκατέσσερις οργιές

να μου θυμίζει πήρε η άλλη.

Στον ουρανίσκο κολλούσε η γλώσσα μου

σαν τις κατέβαινα με τις ζημιές

δίψα το χώμα μου να μη γνωρίσει.

Τρεμάμενη και η φωνή απ' το πουρνάρι

μή φεύγεις είπε ή πάρε με μαζί

Περήφανη σαν βάδιζε στην αυλακιά

είχε μια βούλα καφετιά

η πέρδικα που γλίτωσα

 από κυνηγού λαγωνικό τον άλλο χρόνο.

Έφηβος κρυφά της πήγαινα νερό

να πιω από κείνο μου 'φερε πριν φύγω.

Κι η σαύρα ακίνητη στο κυπαρίσσι

το βλέμμα της κλείδωσε  η μνήμη

και μια  σταγόνα δάκρυ να κυλά.

 

Σωτήρης Π. Βαρνάβας

περιοδικό Εμβόλιμον,

τεύχος 85-86, σελ. 100-102, 2018

*Από ένθετο αφιέρωμα στον ποιητή και πεζογράφο Νίκο Κατσαλίδα, μετά από γραπτή άδεια του εκδότη του περιοδικού.  

 

 

50η ΘΛΙΒΕΡΗ ΕΠΕΤΕΙΟΣ ΤΗΣ ΤΟΥΡΚΙΚΗΣ ΕΙΣΒΟΛΗΣ ΣΤΗΝ ΚΥΠΡΟ.

                                  ΜΝΗΜΗ ΗΡΩΩΝ. 

                                   ΔΕΝ ΞΕΧΝΩ 

    

Της Αμμοχώστου.

           ...πε τους γιέ μου τζαι για τα τέλια.
              Τζαι για το γαίμαν πε τους γιέ μου
              που μες στην καρκιάν μας μαύρον ένι.

Νεκρή λαλείς μου εν τούτη η πόλη
εν ολοζώντανη λαλώ σου
φωνές ακούω στην αγοράν της
εν ανοιχτός τζι ο καφενές.

Θωρείς εσούνι όφτσιερες στράτες
εγιώνι θωρώ τες ενγεμάτες
θωρώ στα καντούνια της αρκάτες
λεωφορεία στον σταθμόν.
(.......)

Φωτογραφίζουνται κάτι τουρίστες
πας στ' Οθέλλου τ' ωραίον κάστρον
κάμνουν γυρόν τ' Άη Γιωρκού.

-Εν ούλλα σίσιν πουδαμέσα
να μείνω δακάτω θέλω τζι άλλον-
ακούω τον  ξένον να λαλεί.

-Στ αρχαία της Έγκωμης να πάτε
τζαι παρατζιεί στην Σαλαμίναν
να δείτε θέατρον  ξακουστόν
τζαι στο ποάζιν να λουστείτε
έσει η θάλλασσα γλυτζύν νερόν.

Στο καλόν λαλώ του γιέ μου
εν ούλλα θαύμαν  όπως τα πες
εν ούλλα καλά σαν τα λαλείς
άμαν τα δεις τζαι ποθαυμάσεις
άμαν τα δεις τζαι ποσπαστείς
με τούτα  ούλλα τζι όσα είδες

ανταν στη χώραν σου στραφείς
πε τους γιέ μου τζαι για τα τέλια.

Τζαι για το γαίμαν πε τους γιέ μου
που μες στην καρκιάν μας μαύρον ένι.

Κάτι να κάμουσιν να δούσιν
να το συνάξουν τζειν το τέλιν
να σταματήσει τουν το κακόν.
Ούλλοι να σαίρουνται  όπως εσούνι
αέραν τζι  ήλιον της Αμμοχώστου
την άμμον την θάλασσαν τον γιαλόν.

Φορτία ελπίδες, πας στο χώμαν
μοσκομυρίζουν οι πορτοκαλιές
γρουσή Αμμόχωστος νέφκεις μου να 'ρτω
θωρώ σε μόνον που τα τέλια.
Μ' αμμένεν φέτος εννάν του γρόνου
χάριν θα δώκει ο Θεός,
μες στο λιμάνιν σου έναν καράβιν
φορτίον το δίτζιον να ξεφορτώνει
να σβήνει τ' αφτούμενον λαμπρόν.

Τζι εννά 'ρτουν ούλλοι που την πόλιν
τζαι που τον κάμπον ούλλοι εννά 'ρτουν
κομμάτιν δίτζιον να γυρέψουν
να πιάσουν ούλλοι μερτικόν.

γλωσσάρι

τέλια : συρματοπλέγματα

γαίμαν:αίμα

καρκιά :καρδιά

ένι: είναι 
όφτσιερες: άδειες

αρκάτες: εργάτες 
ποσπαστείς: ξεμπερδέψεις
λάμνε: πήγαινε
λαλώ σου :  σου λέω
στραφείς : επιστρέψεις

συνάξουν: μαζέψουν
Ποάζιν: Πογάζιν, φημισμένη παραλία
κοντά στη Σαλαμίνα
σαίρουνται: χαίρονται

νέφκεις: γνέφεις

μερτικόν : μερίδιο 

           Σωτήρης Π. Βαρνάβας
          υπό έκδοση ποιητική
          συλλογή στην κυπριακή
          διάλεκτο (στον τύπο)

 

ΤΑ ΒΙΒΛΙΑ ΜΟΥ

 

Πατήστε τον σύνδεσμο

 https://drive.google.com/file/d/1T_yHIKnFpreLOSwvG6ge1o0mbFQGYKVS/view?usp=drive_link

ΛΙΓΑ ΛΟΓΙΑ ΓΙΑ ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ ΤΟΥ ΓΙΑΝΝΗ ΔΕΝΔΡΙΝΟΥ «ΟΛΟΙ ΑΓΑΠΟΥΝ ΤΑ ΤΡΑΥΜΑΤΑ ΤΟΥΣ»

Όταν διάβασα το πρώτο βιβλίο του Γιάννη Δενδρινού με τίτλο «Σπασμένες γραμμές», θεώρησα ότι το συγκεκριμένο πόνημά του αποτελεί το εφαλτήριο για περαιτέρω συγγραφική δραστηριότητα. Το είπα αυτό, γιατί διέκρινα τις λογοτεχνικές του ικανότητες. Και πράγματι δικαιώθηκα, γιατί μέσα σε σύντομο χρονικό διάστημα εξέδωσε το δεύτερο βιβλίο του με τίτλο: «Όλοι αγαπούν τα τραύματά τους»  από τις εκδόσεις: Διόπτρα.

Στο συγκεκριμένο βιβλίο, που συγκαταλέγεται στο αφηγηματικό είδος της λογοτεχνικής πεζογραφίας και ονομάζεται νουβέλα, είναι ευνόητο ότι ο συγγραφέας ρίχνει το βάρος του στην ηθογραφία και στην ψυχογραφία των χαρακτήρων που εμπλέκονται στα επεισόδια του πονήματος. Αναδεικνύει την κοινή παραδοχή ότι όλοι σχεδόν οι άνθρωποι στη ζωή τους  κουβαλάνε μέσα τους κάποια τραύματα, ίσως από την παιδική ηλικία με συγκυριακό ή και τυχαίο τρόπο, που τους διαμορφώνουν τη συμπεριφορά και την επικοινωνία τους με τους άλλους, με αποτέλεσμα και να αγαπήσουν τα τραύματά τους αλλά και να διδαχθούν από αυτά.

Ο συγγραφέας με επαγωγικό τρόπο ξεδιπλώνει την αφήγηση των γεγονότων. Αναφέρεται αρχικά σε μια πληροφορία ή σ’ ένα γεγονός αφήνοντας τον αναγνώστη να σκεφτεί και να διερωτηθεί πώς συνδέονται όλα αυτά με την υπόθεση της ιστορίας του. Στη συνέχεια της αφήγησης πιάνει ξανά το νήμα της ιστορίας  και αποκαλύπτει τα σημεία που είχαν μείνει αρχικά αναπάντητα. Με άλλα λόγια ορίζει στην αρχή ένα γεγονός, το συμπληρώνει στη συνέχεια και στο τέλος φέρνει την κάθαρση ή την ελπίδα της κάθαρσης.

Ένα άλλο έξυπνο και πρωτότυπο χαρακτηριστικό του πονήματός του είναι ότι η αφήγησή του γίνεται υπό μορφή αστυνομικής κατάθεσης και μάλιστα με εναλλαγή δύο προσώπων, του Ορέστη και της Φωτεινής, γεγονός που το κάνει ευχάριστο και ενδιαφέρον. Επίσης, μέσα  από τα γραφόμενά του δίνει ένα δείγμα σεβασμού στα ανθρώπινα δικαιώματα  αφήνοντας να διαφανεί ότι διάφορες ανθρώπινες αδυναμίες (όπως αυτές της Γαλάτειας) δεν αποτελούν εμπόδιο αποδοχής και επικοινωνίας με τους άλλους.

Ο άριστος χειρισμός της γλώσσας διανθισμένη με πλήθος από σχήματα λόγου και εικόνων οδηγούν σε ένα καλοδουλεμένο κείμενο με ζωντανές και λεπτομερείς περιγραφές των γεγονότων και του χαρακτήρα των ηρώων, στοιχεία που κρατούν ζωηρό το ενδιαφέρον του αναγνώστη και απογειώνουν την ποιότητα του κειμένου.  

Διάβασα μέσα σε λίγες ώρες το βιβλίο του Γιάννη και πραγματικά το απόλαυσα. Ομολογώ ότι χάρηκα πολύ τόσο για τις λογοτεχνικές του ικανότητές όσο και για την πνευματική του ευρύτητα. Όμως  η χαρά μου είναι διπλή καθώς όλες αυτές οι ικανότητες που προανέφερα συνυπάρχουν με το ήθος του, την επιμέλειά του με ό,τι καταπιάνεται, το χαμηλό του προφίλ, τις λαμπρές πανεπιστημιακές του σπουδές και την άριστη οικογενειακή του ανατροφή.

Τον συγχαίρω και τον προτρέπω να συνεχίσει περαιτέρω τη λογοτεχνική συγγραφική του δραστηριότητα.

Γιάννης Δ. Καραντζής

π. Επίκουρος Καθηγητής Παν/μίου Πατρών