Δευτέρα 14 Οκτωβρίου 2024

ΔΙΕΡΕΥΝΩΝΤΑΣ ΚΑΠΟΙΕΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΕΣ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΕΣ

 


Παρατηρούμε τον τελευταίο καιρό συμπεριφορές κάποιων ανθρώπων οι οποίες αποκλίνουν σημαντικά από το κανονικό και που μας προβληματίζουν ιδιαίτερα. Παρατηρούμε π.χ. την ανάρμοστη συμπεριφορά κάποιων υπαλλήλων απέναντι σε κάποιο πολίτη και αντίστροφα, την έλλειψη ενσυναίσθησης από μερικούς ανθρώπους, τη βία που ασκείται από νέους απέναντι σε άλλους, την υπεράσπιση των παιδιών από κάποιους γονείς ανεξάρτητα από τι έχουν πράξει αυτά; κ.λπ. κ.λπ.
Για να τα ερμηνεύσει κανείς τα φαινόμενα αυτά είναι δύσκολο, γιατί το θέμα είναι πολυπαραγοντικό. Όμως θα προσπαθήσω, παραθέτοντας κάποιους ορισμούς βασικών εννοιών που συντελούν στη διαμόρφωση της προσωπικότητας κάθε ανθρώπου, μήπως και διαφανούν κάποιες αιτίες του όλου ζητήματος.
Σε μια οργανωμένη κοινωνία υπάρχουν οι νόμοι, οι οποίοι λειτουργούν ως θεματοφύλακες για μια αρμονική συμβίωση των πολιτών της. Αυτοί οι νόμοι υπακούουν στη λογική, η οποία αρκετές φορές πολιορκείται από το θυμικό. Όμως το θυμικό, αυτή η πλευρά του εαυτού, χαρακτηρίζεται από την επικράτηση συναισθηματικών και βουλητικών παρορμήσεων, που σε αρκετά μεγάλο βαθμό αυτές επηρεάζονται και από τις νοοτροπίες που επικρατούν σε μια ομάδα ανθρώπων ή σε ένα ευρύτερο κοινωνικό σύνολο.
Για την αρμονική ισορροπία όλων αυτών των τάσεων του εαυτού, σημαντικό ρόλο διαδραματίζει η ΠΑΙΔΕΙΑ. Όταν λέμε παιδεία εννοούμε το σύνολο των ιδιοτήτων που χαρακτηρίζουν τον πραγματικό άνθρωπο, που έχει ως στόχο να αναπτυχθεί στο μεγαλύτερο βαθμό σε ευφυΐα, αξιοπρέπεια, χαρακτήρα, που λαχταρά την αλήθεια την ομορφιά, τη δημιουργία, τη δικαιοσύνη, την ελευθερία, την ηθική τελειότητα. Αυτή η παιδεία προσφέρεται από την ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ με ένα συστηματικό τρόπο κάτω από τις αρχές των επιστημών της αγωγής αλλά και από την οικογένεια συνειδητά, έμμεσα, ευκαιριακά, βιωματικά και διαρκώς. Οι δύο αυτοί σημαντικοί φορείς της παιδείας παρέχουν ΑΓΩΓΗ στα παιδιά, η οποία οδηγεί στη ΜΟΡΦΩΣΗ τους, δηλαδή όχι μόνο στην απόκτηση γνώσεων αλλά κυρίως στην εσωτερική καλλιέργεια (ψυχικά χαρίσματα, αξίες, σεβασμό στον πλησίον, κατανόηση και εφαρμογή των κανόνων κ.λπ.).
Όλες αυτές οι σωστές επιστημονικά θεωρητικές προσεγγίσεις συγκροτούν ένα πλαίσιο για να αποδώσει κανείς σε μεγάλο βαθμό τις αποκλίνουσες από το κανονικό συμπεριφορές κάποιων ανθρώπων, που όπως διαφαίνεται δύο είναι κυρίως οι παράγοντες που θα διαδραματίσουν σημαντικό ρόλο: Πρωτίστως η Οικογένεια και δευτερευόντως το Σχολείο.
Συνδέοντας όμως το θέμα μου και με την προηγούμενη ανάρτησή μου με θέμα «ΕΠΙΓΡΑΦΕΣ ΓΡΑΜΜΕΝΕΣ ΣΕ ΣΚΑΛΟΠΑΤΙΑ ΔΗΜΟΤΙΚΩΝ ΣΧΟΛΕΙΩΝ» θα συμπληρώσω ακόμη δυο λόγια για τον ρόλο του σχολείου και της εκπαίδευσης γενικότερα.
Μήπως χρειάζεται το εκπαιδευτικό μας σύστημα να επικεντρώσει το ενδιαφέρον του όχι μόνο στην παροχή γνώσεων αλλά και στην καλλιέργεια αξιών, ενσυναίσθηση και τρόπου συμπεριφοράς, στοιχεία που θα συμβάλουν στη διάπλαση ενός ελεύθερου σκεπτόμενου ατόμου; Μήπως αξίζει κανείς να κοιτάξει για λίγο το Ιαπωνικό εκπαιδευτικό σύστημα, που στα πρώτα τρία χρόνια του παιδιού στο σχολείο δίνει έμφαση σε θέματα σωστής συμπεριφοράς και σεβασμού στον συνάνθρωπο; Λέω, μήπως, πριν οδηγηθούμε στα χειρότερα από την κατρακύλα των αξιών…