Παρασκευή 29 Ιουλίου 2016

Ένας άγγλος άγιος λόγιος ποιητής


O Βέδας ο Σεβαστός (673 – 735) ήταν ένας άγιος λόγιος μοναχός, ο οποίος έγραψε σημαντικά θεολογικά, ιστορικά, επιστημονικά και φιλολογικά έργα που επηρέασαν τον τρόπο σκέψης της Δύσης και ιδιαίτερα των Άγγλων. Οι γονείς του, αγνώστης ταυτότητος και κοινωνικής τάξεως, τον παρέδωσαν 7 χρονών στον ηγούμενο BenedictBiscop των μονών Πέτρου και Παύλου στο Wearmouth και Jarrow. H πλούσια βιβλιοθήκη της μονής και το γενικό περιβάλλον τον ευνόησαν να αναπτύξει τα διάφορα χαρίσματα του και ιδιαίτερα τη μάθηση, την διδασκαλία και την συγγραφή πολυάριθμων έργων διευρυμένης θεματολογίας. Τα περισσότερα στοιχεία για τον βίο του τα γνωρίζουμε από τον ίδιο όταν αναφέρεται στον εαυτό του στα έργα του. Το πιο γνωστό του έργο, μέχρι και σήμερα, είναι το Ηistoria Ecclesiastica Gentis Anglorum (Εκκλησιαστική Ιστορία του Έθνους των Άγγλων). Η ΕΙ  γράφτηκε το 731 στα λατινικά και έχει γνωρίσει πολλές εκδόσεις και μεταφράσεις και είναι ιδιαίτερα σημαντικό έργο για τη Βρετανία επειδή για πρώτη φορά αναφέρεται ο όρος gentisAnglorum και το έθνος των Άγγλων παρουσιάζεται ως ξεχωριστό και θα μπορούσαμε να πούμε για πρώτη φορά εκφράζεται η έννοια του Ηνωμένου Βασίλειου. Για αυτό ο Βέδας θεωρείται  «ο πατέρας της Αγγλικής ιστορίας ».  Επίσης, είναι ο μόνος άγγλος που αναφέρεται στον Παράδεισο της Θείας Κωμωδίας του Δάντη (ωδή.10 στίχ. 130) στην ίδια ωδή με τον Ισίδωρο της Σεβίλλης. Επίσης, ακόμα και ο Δάντης τον αποκαλεί πατέρα της Αγγλικής Ιστορίας.  Επιπλέον, είναι γνωστός και για τα κλασσικά του έργα όπως και αυτό Περί μέτρου ποίησης (De artemetrica; De schematibusettropis).  Μάλιστα το πιο γνωστό του ποίημα είναι:

Christus est stellamatutina, Alleluia
Qui nocte saeculitransacta, Alleluia
Lucem vitae sanctispromittit, Alleluia;
Etpanditaeternam, Alleluia
Christ is the morning star who when the night of this world is past brings
to his saints the promise of the light of life and opens everlasting day.

Είναι ο Χριστός το πρωινό αστέρι

που σαν διαβεί του κόσμου τούτου η νύχτα

στους Άγιους του φέρνει

του ζωηφόρου φωτός τις υποσχέσεις

και την αιώνια μέρα αρχινά.

μετάφραση : Σωτήρης Π. Βαρνάβας

Πέθανε την ίδια μέρα με την εορτή του Αγίου Αυγουστίνου Καντερβουρίας, Αποστόλου των Άγγλων,  27 Μαίου. Για αυτό, αργότερα η εορτή του Σεβαστού Πατέρα μετατέθηκε την επόμενη ημέρα. Ο Βέδας έγινε ιδιαίτερα γνωστός σε όλη την Ευρώπη εξαιτίας των προσπαθειών  άγγλων ιεραποστόλων  και μοναχών. Το 1040, και στην μετασχισματική περίοδο του 14ου αιώνα όπου υπήρξε αναγέννηση του μοναχισμού τα έγα του Βέδα διαδόθηκαν περισσότερο.Η επίδραση του είναι ακόμα φανερή στην οργάνωση των πανεπιστημιακών εργασιών, στα αγγλικά πανεπιστήμια και πολλοί λένε ότι η σημερινή κατάληξη των παραπομπών έχει ρίζες στον τρόπο που παρέπεμπε πατέρες ο Βέδας ο Σεβαστός. Αρκετά σχολεία στην Βρεταννία έχουν υιοθετήσει το όνομα του σήμερα.

                                                                           Παντελής Χατζηϊωάννου
                                                                                      Καθηγητής Αγγλικών,
                                                                                          Πάτρα 27.07.16

Τρίτη 26 Ιουλίου 2016

Ο ΜΥΘΟΣ ΣΤΑ ΕΠΗ ΤΟΥ ΟΜΗΡΟΥ


Στις εισηγήσεις των τιμηθέντων Καθηγητών Πανεπιστημίου από το Σύλλογο Φιλομήρων Ιθάκης «ΕΥΧΗΝ ΟΔΥΣΣΕΙ» (Σ. Παπαμαρινόπουλου, Π. Πρέκα και Γ. Σαραντίτη) τονίστηκε ότι στα Ομηρικά Έπη και όχι μόνο κυριαρχεί ο μύθος και ότι ο μύθος περικλείει πλήθος επιστημονικών πληροφοριών. Με δεδομένη αυτή την αποδεδειγμένη πλέον αρχή οι εισηγητές προσπάθησαν να δώσουν ερμηνείες στο περιεχόμενο των Ομηρικών Επών χρησιμοποιώντας επιστημονικά δεδομένα της Αστροφυσικής (στοιχεία της NASA κ.λπ.) προσδιορίζοντας το γεγονός της άφιξης του Οδυσσέα στην Ιθάκη.
Τέτοιες ερμηνείες των μύθων στα Έπη του Ομήρου δίδονται και από τη σκοπιά άλλων επιστημών όπως της Φιλοσοφίας, της Κοινωνιολογίας κτλ. Ο Καθηγητής της Φιλοσοφίας στο Πανεπιστήμιο Πατρών και Κοσμήτοραs της Σχολής Ανθρωπιστικών Επιστημών κ. Χρήστος Τερέζης σε μια ομιλία του προσπάθησε να δώσει κάποιες ερμηνείες στους μύθους που βρίσκονται στην Οδύσσεια. Παρακάτω αναφέρω δύο τέτοιες ερμηνείες.
Η χώρα των Λωτοφάγων ήταν μια χώρα της ευδαιμονίας, της καλοπέρασης, της λησμονιάς, της ήσσονος προσπάθειας, των λόγων που εκστομίζονται για να χαϊδεύουν τις λαϊκές μάζες. Ο Οδυσσέας ως εκφραστής της νόησης και του ορθού λόγου (γι’ αυτό άλλωστε σκότωσε πρώτο τον μνηστήρα Αντίνοο) φρόντισε να απομακρύνει τους συντρόφους του από αυτή τη χώρα της ψεύτικης ευδαιμονίας.
Η χώρα των Κυκλώπων ήταν η χώρα των δυνατών αλλά και της μονοδιάστατης άποψης (ένα μάτι). Η χώρα στην οποία κυριαρχούν οι άρχοντες που στηρίζονται στις δυνάμεις που τους δίνει η εξουσία ή ίσως και τα όπλα και προσπαθούν να περάσουν στον λαό τους τις δικές τους απόψεις και μόνο μέσα από κατευθυνόμενα κέντρα. Ο Οδυσσέας ως εκφραστής της νόησης και της πολυφωνίας τιμωρεί τον Πολύφημο και απαλλάσσεται από την επιρροή του.