Ο κλάδος των εκπαιδευτικών σε αδιέξοδο ;

Είναι ηλίου φαεινότερο ότι αυτόν τον καιρό μέσα στους κόλπους της εκπαίδευσης επικρατεί ένας αναβρασμός, μια ανησυχία, μια αντιπαράθεση μεταξύ Υπουργείου Παιδείας και συνδικαλιστικών οργανώσεων των εκπαιδευτικών αλλά και μεταξύ των στελεχών της εκπαίδευσης και των εκπαιδευτικών και η αιτία αυτής της κατάστασης είναι το πολυσυζητημένο, εδώ και αρκετά χρόνια, θέμα της αξιολόγησης.

Η κατάσταση έχει οξυνθεί έτι περισσότερο εξαιτίας των δυσάρεστων οικονομικών καταστάσεων που βιώνουν οι πολίτες αυτής της Χώρας (ανεργία, κινητικότητα και διαθεσιμότητα δημοσίων υπαλλήλων κτλ.), γεγονός που δημιουργεί άγχος, υποψίες και ανασφάλεια όχι μόνο στους εκπαιδευτικούς αλλά και σε όλες τις τάξεις των δημοσίων υπαλλήλων.

Ως εκπαιδευτικός, που έχω βιώσει κατά το παρελθόν την επιθεώρηση (αξιολόγηση) από τους επιθεωρητές και την ύπαρξη τριών ειδών πινάκων προαγωγής (κατά αρχαιότητα, κατ’ εκλογή και κατά απόλυτη εκλογή, δηλαδή ύπαρξη ποσόστωσης με το σημερινό λεξιλόγιο), αντιμετωπίζω με μεγαλύτερη ψυχραιμία το θέμα της αξιολόγησης σε σχέση με τους νέους εκπαιδευτικούς που δεν έχουν γευτεί τον «έλεγχο» από τους προϊσταμένους τους.

Είναι γεγονός ότι περάσαμε - από τις αρχές της δεκαετίας του 1980 - από τη μεγάλη αυστηρότητα στην πλήρη «ελευθερία» και στο «ανεξέλεγκτο». Όμως, είναι περίτρανα αποδεδειγμένο ότι το σύστημα συνήθως στο τέλος ισορροπεί. Έτσι, θεωρώ ότι θα συμβεί και τώρα, γιατί επιβάλλεται και η Χώρα μας να θεσπίσει ένα σύστημα αξιολόγησης στην εκπαίδευση, όπως συμβαίνει σε κάθε προηγμένο κράτος του κόσμου. Πρέπει στο σημείο αυτό να αναφέρω ότι σε μια επιστημονική συνάντηση που παρευρέθηκα στην Αθήνα στο τέλος της δεκαετίας του 1990, στην οποία συμμετείχαν Σύμβουλοι Παιδαγωγικών Ινστιτούτων από όλα τα κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, των ΗΠΑ και του Καναδά, πληροφορήθηκα ότι η Χώρα μας και κάτι τριτοκοσμικές χώρες δεν είχαν ένα σύστημα αξιολόγησης στην εκπαίδευση. Δε φαντάζεστε  πόσο άσχημα αισθάνθηκα!

 Κι ενώ έτσι έχουν τα πράγματα και η πορεία για κάποια αξιολόγηση στην εκπαίδευση είναι προφανής, το ερώτημα που τίθεται είναι ποια μορφή αξιολόγησης θα εφαρμοστεί. Σ’ αυτόν τον προβληματισμό -κατά την άποψή μου- δε βλέπω εκ μέρους των συνδικαλιστικών οργανώσεων να υπάρχει διάθεση για προτάσεις επί του θέματος, αλλά αντιθέτως έχουν περιοριστεί σε μια άρνηση των πάντων. Τα κύρια επιχειρήματα που προβάλλουν είναι η ποσόστωση στην κλίμακα της αξιολόγησης των εκπαιδευτικών που επιβάλλει το νομοθετικό πλαίσιο και ο φόβος της διαθεσιμότητας (έτσι φαίνεται τουλάχιστον).

Για τα δύο αυτά επίμαχα θέματα –κατά την άποψή μου- μπορεί να βρεθεί λύση με αμοιβαίες υποχωρήσεις. Η γνώμη μου για την ποσόστωση είναι ότι δεν χρειάζεται να οριστούν συγκεκριμένα ποσοστά από το Υπουργείο Παιδείας σε επίπεδο τοπικών αξιολογητών, γιατί σε ένα μικροεπίπεδο (περιφέρεια σχολικού συμβούλου, σχολική μονάδα) η καμπύλη του Gauss δεν είναι δυνατόν να τύχει εφαρμογής, γιατί το δείγμα αφενός είναι μικρό και μη αντιπροσωπευτικό και αφετέρου το αποτέλεσμα της αξιολόγησης είναι ζήτημα πολυπαραγοντικό με σημαντικό παράγοντα τον Χώρο (περιφέρεια, σχολική μονάδα, υλικοτεχνική υποδομή κτλ.).

Αναφορικά με τον φόβο της διαθεσιμότητας το Υ.ΠΑΙ.Θ έχει τονίσει ότι οι εκπαιδευτικοί που θα κριθούν ανεπαρκείς θα τύχουν κατάλληλης επιμόρφωσης και δε θα απολυθούν. Η δέσμευση αυτή θεωρώ ότι είναι ειλικρινής, γιατί αν το Υπουργείο είχε κατά νου τη μείωση του προσωπικού, τότε κάλλιστα μπορούσε να το πετύχει όχι με απολύσεις αλλά με περιορισμό των διορισμών των μονίμων και αναπληρωτών εκπαιδευτικών για κάποιο χρονικό διάστημα. Είναι άστοχο λοιπόν το Υ.ΠΑΙ.Θ να επιδιώκει τη σύγκρουση.

Κάνω λοιπόν έκκληση στις συνδικαλιστικές οργανώσεις να συζητήσουν το θέμα σοβαρά, να περιοριστούν στις αρμοδιότητές τους και να σταματήσουν να πιέζουν τα στελέχη της εκπαίδευσης σε παραιτήσεις, γιατί η εποχή της «καθοδήγησης» έχει παρέλθει. Ο κλάδος των εκπαιδευτικών βρίσκεται σε δύσκολη θέση, τα οικονομικά προβλήματα κάθε εκπαιδευτικού είναι δυσβάστακτα και οι «ηρωικές» πράξεις των παραιτήσεων που τους προτείνουν δε λύνουν το πρόβλημα, αλλά αντιθέτως προκαλούν ένταση, διαίρεση και σύγχυση.