ΣΚΕΨΕΙΣ ΓΙΑ ΤΙΣ ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΕΣ ΑΛΛΑΓΕΣ ΣΤΟ ΧΩΡΟ ΤΗΣ ΠΡΩΤΟΒΑΘΜΙΑΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ

Το Υπουργείο Παιδείας υιοθέτησε τελευταία μια σειρά από μέτρα για το Νηπιαγωγείο, το Δημοτικό και το Γυμνάσιο, τα οποία συνοψίζονται στα εξής: Μείωση του χρόνου διδασκαλίας, περιορισμός των εξετάσεων, περισσότερος χρόνος για αυτενέργεια, μάθηση και έρευνα για τα παιδιά, ολοήμερο σχολείο. Γι' αυτά τα μέτρα θα επιθυμούσα να εκφράσω κάποιες απόψεις μου υπό τον όρο να περιοριστώ στον χώρο της Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης, που τον υπηρέτησα για πολλά χρόνια.

Σκοπός ενός σύγχρονου σχολείου (τουλάχιστον Νηπιαγωγείου και Δημοτικού) δεν είναι μόνο η απόκτηση γνώσεων εκ μέρους των μαθητών αλλά κυρίως η ανάπτυξη δεξιοτήτων, αυτών που θα τους καταστήσουν ικανούς να οδηγηθούν στην αυτομόρφωση. Με άλλα λόγια το σχολείο πρέπει να επικεντρώσει το ενδιαφέρον του στο αποκτήσουν οι μαθητές «τρόπο σκέψης», να  μάθουν «πώς να μαθαίνουν». Είναι προτιμότερο αντί να εξαντλήσουν την ύλη π.χ. των Φυσικών, να μάθουν πώς να διερευνούν τα φυσικά φαινόμενα που παρατηρούν, δηλαδή σε μια απορία τους να αναζητούν λύσεις, να οδηγούνται σε πειραματισμούς, να καταλήγουν σε κάποια συμπεράσματα, τα οποία θα τους οδηγήσουν στην τροποποίηση των αρχικών ιδεών τους (τρόπος διερεύνησης επιστημονικών αναζητήσεων).

Με αυτό το σκεπτικό σωστά το υπουργείο προτείνει τη μείωση της διδακτέας ύλης, με την προϋπόθεση όμως ο διδακτικός χρόνος που εξοικονομείται να διατεθεί στη βαθύτερη κατανόηση όλων αυτών των επιστημονικών εννοιών μέσω της καλλιέργειας των αναγκαίων δεξιοτήτων. Άλλωστε η παιδαγωγική επιστήμη προτείνει ότι η διδακτέα ύλη δεν είναι αυτοσκοπός αλλά μέσον προς εκπλήρωση του σκοπού. Επίσης, πρέπει να είμαστε λίγο πραγματιστές και να δούμε ότι όλες αυτές οι επιστημονικές πληροφορίες, που συνεχώς μας κατακλύζουν, δεν μπορούν να μετατραπούν σε γνωστικά αντικείμενα που πρέπει να διδαχτούν στο σχολείο. Σε μια τέτοια περίπτωση θα οδηγηθούμε στα αντίθετα αποτελέσματα για τους μαθητές, που δεν θα είναι άλλα από τη δημιουργία συναισθημάτων αντιπάθειας για το σχολείο.

Και ενώ όλα αυτά είναι κατανοητά από την πλειοψηφία των εκπαιδευτικών (θυμίζω  παλαιότερα τις εντονότατες επικρίσεις των συνδικαλιστικών τους οργάνων ενάντια στην αντιπαιδαγωγική επιμήκυνση του ωραρίου διδασκαλίας) παρατηρούμε σήμερα αντιδράσεις προς την αντίθετη κατεύθυνση. Τι άραγε συμβαίνει; Μήπως οι πρόσφατες νομοθετικές ρυθμίσεις του Υπουργείου Παιδείας περιέχουν κάποια στοιχεία, που αντί να ολοκληρώνουν την προσπάθεια για ποιοτική αναβάθμιση της παρεχόμενης εκπαίδευσης την οδηγούν σε αντίθετα αποτελέσματα και ποιες είναι αυτές οι νομοθετικές ρυθμίσεις;

Το υπουργείο Παιδείας στην προσπάθειά του να εξοικονομήσει πιστώσεις για την λειτουργία των σχολείων της πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης (εξαιτίας της οικονομικής ύφεσης που αντιμετωπίζει η Χώρα μας), πρότεινε την εκ περιτροπής απασχόληση των εκπαιδευτικών (δασκάλων) στο ολοήμερο σχολείο. Αποτέλεσμα αυτού του γεγονότος είναι να μην υπάρχει μια συνέχεια (κοινή αντιμετώπιση, κοινή μεθοδολογία) στην προετοιμασία των μαθητών για την άλλη ημέρα, αφού είναι απαραίτητος ο απόλυτος συντονισμός του δασκάλου του ολοήμερου με τους εκπαιδευτικούς του πρωινού ωραρίου. Η έλλειψη λοιπόν ενός σωστού προγραμματισμού για την προετοιμασία των μαθητών και η απασχόληση των εκπαιδευτικών ειδικοτήτων σε 3-4 σχολεία ίσως οδηγήσει σε περαιτέρω απαξίωση του θεσμού του ολοήμερου σχολείου.

Είναι αναγκαίο λοιπόν το Υπουργείο Παιδείας να επανασχεδιάσει άμεσα τη λειτουργία του ολοημέρου σχολείου. Είδομεν…