Η ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΥΛΗ ΕΙΝΑΙ ΑΥΤΟΣΚΟΠΟΣ;

 

Τώρα που το διδακτικό έτος έφθασε στο τέλος του και οι μαθητές της Γ΄ Λυκείου έδωσαν τις εξετάσεις τους, εκπαιδευτικοί αλλά και γονείς μπορούν με λιγότερο άγχος και περισσότερη νηφαλιότητα να αναλογιστούν και να απαντήσουν στο ερώτημα: «Η διδακτέα ύλη είναι αυτοσκοπός ή μέσον προς εκπλήρωση του σκοπού;»
Θα επιχειρήσω να εκθέσω σύντομα κάποιες σκέψεις μου. Είναι γνωστό ότι οι συγγραφείς των διδακτικών βιβλίων συγκέντρωσαν ένα επαρκές και ενδεικτικό διδακτικό υλικό για κάθε θεματική ενότητα, προκειμένου ο εκπαιδευτικός (σύμφωνα και με τις οδηγίες των αναλυτικών προγραμμάτων) να κάνει τις επιλογές του, να απλοποιήσει, να αφαιρέσει, να προσθέσει, να εμβαθύνει με στόχο πάντοτε να ολοκληρωθεί η ύλη σύμφωνα με δυνατότητες του κάθε μαθητή.

Το σημερινό σχολείο δεν έχει στόχο να δώσει στα παιδιά μόνο γνώσεις, αλλά μέσα από αυτές τις γνώσεις να μπορέσουν αυτά να αναπτύξουν δεξιότητες που θα τους είναι χρήσιμες στην καθημερινή τους ζωή, αλλά και να οδηγηθούν προς την κατεύθυνση της αυτομόρφωσης, δηλαδή να μάθουν να ερευνούν, να επεξεργάζονται αυτά που διαβάζουν, να επιλέγουν τα κατάλληλα, με άλλα λόγια «να μάθουν πώς να μαθαίνουν».
Η διδακτέα ύλη που προσφέρεται μέσα από τα βιβλία, πρέπει να παρέχεται στους μαθητές μέσα από μια διαφοροποιημένη διδασκαλία και ο καθένας να πάρει αυτό που μπορεί, γιατί δε μαθαίνουν όλοι το ίδιο και δε μαθαίνουν όλοι στον ίδιο χρόνο. Άλλωστε, οι χρονικές προθεσμίες και περιορισμοί σκοτώνουν τη δημιουργικότητα.

Είναι λοιπόν καιρός τη διδακτέα ύλη να την δουν οι εκπαιδευτικοί και οι γονείς ως ένα μέσον προς εκπλήρωση του σκοπού και ο σκοπός της εκπαίδευσης είναι να σεβαστεί την ατομικότητα και ιδιαιτερότητα του μαθητή, αλλά και να του αναπτύξει την κριτική σκέψη, τη δημιουργικότητα και τις μεταγνωστικές του δεξιότητες.

Θα μπορούσε όμως να ρωτήσει κάποιος: Αυτό το μήνυμα το έχει κατά νου το Υπουργείο Παιδείας; Αν φυσικά ακούει τις εισηγήσεις των ειδικών, οφείλει να το γνωρίζει και σε κάθε περίπτωση πρέπει να το υλοποιεί, προγραμματίζοντας σεμινάρια για τους εκπαιδευτικούς και δίνοντας οδηγίες στους συγγραφείς των νέων βιβλίων, που πρόκειται να εκδοθούν σύντομα, να μειώσουν τη διδακτέα ύλη αφήνοντας περισσότερο χρόνο στους εκπαιδευτικούς να τη διαπραγματευτούν και να βοηθήσουν τους μαθητές να την κατανοήσουν σε βάθος

ΦΕΓΓΑΡΙΑ ΠΑΙΔΙΑ, Ποιήματα του Γιάννη Σ. Παπαδάτου

 

Πήρα στα χέρια μου το βιβλίο «Φεγγάρια Παιδιά», του αγαπητού φίλου, συναδέλφου, ποιητή και Καθηγητή του Πανεπιστημίου Αιγαίου, Γιάννη Σ. Παπαδάτου.

Διαβάζοντάς το ένιωσα τη δροσιά των λέξεων που τις κουβαλάει το ορμητικό ποτάμι των ποιημάτων του (όπως λέει και ο ίδιος) για να χαρίσει στις παιδικές ψυχές ευχαρίστηση, χιούμορ και προβληματισμό.

Τα ποιήματά του κατανέμονται σε τρεις ενότητες: Στη χαίτη του Πήγασου, Κρατώ στην αγκαλιά μου τη Γη και Τα σύνορα των βιβλίων και περιέχουν ποιήματα με μέτρο ή με ελεύθερο στίχο, σε ιδιαίτερες μορφές που συγκινούν τα παιδιά, όπως το χαϊκού και το λίμερικ.

Στα ποιήματά του, που επικρατεί ο ρεαλισμός και η φαντασία, διαφαίνονται μεταξύ των άλλων διδακτικές προεκτάσεις  που θεωρώ ότι μπολιάζουν τον νου των παιδιών με λογοτεχνικές πινελιές προτρέποντάς τα, έμμεσα, να αγκαλιάσουν τις λέξεις, να κατανοήσουν το νόημά τους και τον τρόπο που τις παραθέτει ο ποιητής, προκειμένου να τις χρησιμοποιήσουν και να ομορφύνουν τον λόγο τους. Δίπλα, λοιπόν στη χαρά, το χιούμορ και την καλή διάθεση συνυπάρχει και η παιδαγωγική διάσταση του πονήματος. Ο Γιάννης, άλλωστε μας έδωσε δείγματα γραφής στο Ανθολόγιο του Δημοτικού «Με λογισμό και όνειρο».

Τα παιδιά γοητεύονται από τον αυθορμητισμό και τη δεξιοτεχνία του ποιητή στον τρόπο που χειρίζεται τη γλώσσα και έμμεσα θα ήθελαν πολύ, όπως και ο ποιητής, να πουν για το Καλοκαίρι: «είναι η θάλασσα των παιδιών τρεχαντήρι στου ήλιου το φως» και για το μάθημά τους: «Το μάθημά μας οργωμένο χωράφι; Σπόροι φυτρώνουν».

Γοητεύτηκα όμως κι εγώ καθώς διάβαζα το βιβλίο, γιατί ο Γιάννης Παπαδάτος με τα ποιήματά του «έκλεισε το μάτι» και σε μας τους μεγάλους. Μας αιχμαλώτισε με την καθαρότητα των σκέψεών του, τη διεισδυτική του ματιά και τον ορμητικό ποταμό των λέξεων και των σχημάτων λόγου του.  

Εν κατακλείδι, το βιβλίο «Φεγγάρια Παιδιά» είναι ένα ξεχωριστό πόνημα τόσο για το περιεχόμενό του όσο  και για το εξώφυλλο και τις εικόνες της κ. Βάσως Ψαράκη.

Συγχαρητήρια, αγαπητέ Γιάννη και γρήγορα να μας χαρίσεις και άλλα δημιουργήματά σου.