Δευτέρα 22 Ιουλίου 2024

50η ΘΛΙΒΕΡΗ ΕΠΕΤΕΙΟΣ ΤΗΣ ΤΟΥΡΚΙΚΗΣ ΕΙΣΒΟΛΗΣ ΣΤΗΝ ΚΥΠΡΟ.

                                  ΜΝΗΜΗ ΗΡΩΩΝ. 

                                   ΔΕΝ ΞΕΧΝΩ 

    

Της Αμμοχώστου.

           ...πε τους γιέ μου τζαι για τα τέλια.
              Τζαι για το γαίμαν πε τους γιέ μου
              που μες στην καρκιάν μας μαύρον ένι.

Νεκρή λαλείς μου εν τούτη η πόλη
εν ολοζώντανη λαλώ σου
φωνές ακούω στην αγοράν της
εν ανοιχτός τζι ο καφενές.

Θωρείς εσούνι όφτσιερες στράτες
εγιώνι θωρώ τες ενγεμάτες
θωρώ στα καντούνια της αρκάτες
λεωφορεία στον σταθμόν.
(.......)

Φωτογραφίζουνται κάτι τουρίστες
πας στ' Οθέλλου τ' ωραίον κάστρον
κάμνουν γυρόν τ' Άη Γιωρκού.

-Εν ούλλα σίσιν πουδαμέσα
να μείνω δακάτω θέλω τζι άλλον-
ακούω τον  ξένον να λαλεί.

-Στ αρχαία της Έγκωμης να πάτε
τζαι παρατζιεί στην Σαλαμίναν
να δείτε θέατρον  ξακουστόν
τζαι στο ποάζιν να λουστείτε
έσει η θάλλασσα γλυτζύν νερόν.

Στο καλόν λαλώ του γιέ μου
εν ούλλα θαύμαν  όπως τα πες
εν ούλλα καλά σαν τα λαλείς
άμαν τα δεις τζαι ποθαυμάσεις
άμαν τα δεις τζαι ποσπαστείς
με τούτα  ούλλα τζι όσα είδες
ανταν στη χώραν σου στραφείς
πε τους γιέ μου τζαι για τα τέλια.

Τζαι για το γαίμαν πε τους γιέ μου
που μες στην καρκιάν μας μαύρον ένι.

Κάτι να κάμουσιν να δούσιν
να το συνάξουν τζειν το τέλιν
να σταματήσει τουν το κακόν.
Ούλλοι να σαίρουνται  όπως εσούνι
αέραν τζι  ήλιον της Αμμοχώστου
την άμμον την θάλασσαν τον γιαλόν.

Φορτία ελπίδες, πας στο χώμαν
μοσκομυρίζουν οι πορτοκαλιές
γρουσή Αμμόχωστος νέφκεις μου να 'ρτω
θωρώ σε μόνον που τα τέλια.
Μ' αμμένεν φέτος εννάν του γρόνου
χάριν θα δώκει ο Θεός,
μες στο λιμάνιν σου έναν καράβιν
φορτίον το δίτζιον να ξεφορτώνει
να σβήνει τ' αφτούμενον λαμπρόν.

Τζι εννά 'ρτουν ούλλοι που την πόλιν
τζαι που τον κάμπον ούλλοι εννά 'ρτουν
κομμάτιν δίτζιον να γυρέψουν
να πιάσουν ούλλοι μερτικόν.

γλωσσάρι

τέλια : συρματοπλέγματα
γαίμαν:αίμα
καρκιά :καρδιά
ένι: είναι 
όφτσιερες: άδειες
αρκάτες: εργάτες 
ποσπαστείς: ξεμπερδέψεις
λάμνε: πήγαινε
λαλώ σου :  σου λέω
στραφείς : επιστρέψεις
συνάξουν: μαζέψουν
Ποάζιν: Πογάζιν, φημισμένη παραλία
κοντά στη Σαλαμίνα
σαίρουνται: χαίρονται
νέφκεις: γνέφεις
μερτικόν : μερίδιο 

           Σωτήρης Π. Βαρνάβας
          υπό έκδοση ποιητική
          συλλογή στην κυπριακή
          διάλεκτο (στον τύπο)

 

Δευτέρα 15 Ιουλίου 2024

ΛΙΓΑ ΛΟΓΙΑ ΓΙΑ ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ ΤΟΥ ΓΙΑΝΝΗ ΔΕΝΔΡΙΝΟΥ «ΟΛΟΙ ΑΓΑΠΟΥΝ ΤΑ ΤΡΑΥΜΑΤΑ ΤΟΥΣ»


Όταν διάβασα το πρώτο βιβλίο του Γιάννη Δενδρινού με τίτλο «Σπασμένες γραμμές», θεώρησα ότι το συγκεκριμένο πόνημά του αποτελεί το εφαλτήριο για περαιτέρω συγγραφική δραστηριότητα. Το είπα αυτό, γιατί διέκρινα τις λογοτεχνικές του ικανότητες. Και πράγματι δικαιώθηκα, γιατί μέσα σε σύντομο χρονικό διάστημα εξέδωσε το δεύτερο βιβλίο του με τίτλο: «Όλοι αγαπούν τα τραύματά τους»  από τις εκδόσεις: Διόπτρα.

Στο συγκεκριμένο βιβλίο, που συγκαταλέγεται στο αφηγηματικό είδος της λογοτεχνικής πεζογραφίας και ονομάζεται νουβέλα, είναι ευνόητο ότι ο συγγραφέας ρίχνει το βάρος του στην ηθογραφία και στην ψυχογραφία των χαρακτήρων που εμπλέκονται στα επεισόδια του πονήματος. Αναδεικνύει την κοινή παραδοχή ότι όλοι σχεδόν οι άνθρωποι στη ζωή τους  κουβαλάνε μέσα τους κάποια τραύματα, ίσως από την παιδική ηλικία με συγκυριακό ή και τυχαίο τρόπο, που τους διαμορφώνουν τη συμπεριφορά και την επικοινωνία τους με τους άλλους, με αποτέλεσμα και να αγαπήσουν τα τραύματά τους αλλά και να διδαχθούν από αυτά.

Ο συγγραφέας με επαγωγικό τρόπο ξεδιπλώνει την αφήγηση των γεγονότων. Αναφέρεται αρχικά σε μια πληροφορία ή σ’ ένα γεγονός αφήνοντας τον αναγνώστη να σκεφτεί και να διερωτηθεί πώς συνδέονται όλα αυτά με την υπόθεση της ιστορίας του. Στη συνέχεια της αφήγησης πιάνει ξανά το νήμα της ιστορίας  και αποκαλύπτει τα σημεία που είχαν μείνει αρχικά αναπάντητα. Με άλλα λόγια ορίζει στην αρχή ένα γεγονός, το συμπληρώνει στη συνέχεια και στο τέλος φέρνει την κάθαρση ή την ελπίδα της κάθαρσης.

Ένα άλλο έξυπνο και πρωτότυπο χαρακτηριστικό του πονήματός του είναι ότι η αφήγησή του γίνεται υπό μορφή αστυνομικής κατάθεσης και μάλιστα με εναλλαγή δύο προσώπων, του Ορέστη και της Φωτεινής, γεγονός που το κάνει ευχάριστο και ενδιαφέρον. Επίσης, μέσα  από τα γραφόμενά του δίνει ένα δείγμα σεβασμού στα ανθρώπινα δικαιώματα  αφήνοντας να διαφανεί ότι διάφορες ανθρώπινες αδυναμίες (όπως αυτές της Γαλάτειας) δεν αποτελούν εμπόδιο αποδοχής και επικοινωνίας με τους άλλους.

Ο άριστος χειρισμός της γλώσσας διανθισμένη με πλήθος από σχήματα λόγου και εικόνων οδηγούν σε ένα καλοδουλεμένο κείμενο με ζωντανές και λεπτομερείς περιγραφές των γεγονότων και του χαρακτήρα των ηρώων, στοιχεία που κρατούν ζωηρό το ενδιαφέρον του αναγνώστη και απογειώνουν την ποιότητα του κειμένου.  

Διάβασα μέσα σε λίγες ώρες το βιβλίο του Γιάννη και πραγματικά το απόλαυσα. Ομολογώ ότι χάρηκα πολύ τόσο για τις λογοτεχνικές του ικανότητές όσο και για την πνευματική του ευρύτητα. Όμως  η χαρά μου είναι διπλή καθώς όλες αυτές οι ικανότητες που προανέφερα συνυπάρχουν με το ήθος του, την επιμέλειά του με ό,τι καταπιάνεται, το χαμηλό του προφίλ, τις λαμπρές πανεπιστημιακές του σπουδές και την άριστη οικογενειακή του ανατροφή.

Τον συγχαίρω και τον προτρέπω να συνεχίσει περαιτέρω τη λογοτεχνική συγγραφική του δραστηριότητα.

Γιάννης Δ. Καραντζής

π. Επίκουρος Καθηγητής Παν/μίου Πατρών