Δευτέρα 3 Φεβρουαρίου 2025

ΣΑΠΟΥΝΙ ΝΤΟΠΙΟ: ΕΝΑ ΓΝΗΣΙΟ ΠΡΟΪΟΝ ΣΤΑ ΧΩΡΙΑ ΜΑΣ ΠΑΛΙΟΤΕΡΑ



Η νόνα μου ήταν μια Δασκάλα θαυμαστή στην παραγωγή των παραδοσιακών προϊόντων του Χωριού μου. Κοντά της θήτευσαν η μάνα μου και οι θείες μου που αποδείχτηκαν στο τέλος άριστες μαθήτριες σε πολλά θέματα αλλά κυρίως στην παραγωγή του ντόπιου σαπουνιού.
Η παραδοσιακή παρασκευή σαπουνιού στο χωριό με ποτάσα, που συνδύαζε την τέχνη και τη χρηστικότητα είναι ένα όμορφο κομμάτι της λαογραφίας και της καθημερινότητας των παλιότερων γενεών.
Σε μεγάλα καζάνια ή κατσαρόλες, ζέσταιναν τα περισσεύματα του ελαιόλαδου (3ης και 4ης ποιότητας) και σιγά-σιγά πρόσθεταν διαλυμένη ποτάσα, ανακατεύοντας συνεχώς με μεγάλα ξύλινα κουτάλια. Η διαδικασία αυτή απαιτούσε προσοχή, γιατί η ποτάσα είναι καυστική. Το μίγμα έβραζε για αρκετές ώρες μέχρι να αρχίσει να αποκτά την παχιά υφή του σαπουνιού. Όταν η μάζα ήταν έτοιμη, τη χύνανε σε ξύλινα καλούπια ή ταψιά, αφού πρώτα τα στρώνανε με παλιές εφημερίδες για να καλύψουν και κάποια τυχαία ανοίγματα των ξύλων, όπου άφηναν το σαπούνι να κρυώσει και να στερεοποιηθεί.
Μετά από μερικές ημέρες, το σαπούνι γινόταν σκληρό. Τότε το έκοβαν σε κομμάτια και το αποθήκευαν σε δροσερό, ξηρό μέρος για να ωριμάσει, συνήθως για μερικές εβδομάδες. Το σαπούνι χρησιμοποιούνταν για όλες τις δουλειές του σπιτιού: για πλύσιμο ρούχων, καθαριότητα του σπιτιού, αλλά και για προσωπική υγιεινή. Ήταν ένα προϊόν φιλικό προς το περιβάλλον και απόλυτα φυσικό.
Θυμάμαι αυτήν την πολύ όμορφη διαδικασία και τη χαρά των δικών μου ανθρώπων που ήταν ζωγραφισμένη στο πρόσωπό τους για την παραγωγή του σαπουνιού που εκτός από τη χρησιμότητά του συμβόλιζε την αυτάρκεια και τη σοφία των παλαιότερων γενεών.