Ένας άγγλος άγιος λόγιος ποιητής

O Βέδας ο Σεβαστός (673 – 735) ήταν ένας άγιος λόγιος μοναχός, ο οποίος έγραψε σημαντικά θεολογικά, ιστορικά, επιστημονικά και φιλολογικά έργα που επηρέασαν τον τρόπο σκέψης της Δύσης και ιδιαίτερα των Άγγλων. Οι γονείς του, αγνώστης ταυτότητος και κοινωνικής τάξεως, τον παρέδωσαν 7 χρονών στον ηγούμενο BenedictBiscop των μονών Πέτρου και Παύλου στο Wearmouth και Jarrow. H πλούσια βιβλιοθήκη της μονής και το γενικό περιβάλλον τον ευνόησαν να αναπτύξει τα διάφορα χαρίσματα του και ιδιαίτερα τη μάθηση, την διδασκαλία και την συγγραφή πολυάριθμων έργων διευρυμένης θεματολογίας. Τα περισσότερα στοιχεία για τον βίο του τα γνωρίζουμε από τον ίδιο όταν αναφέρεται στον εαυτό του στα έργα του. Το πιο γνωστό του έργο, μέχρι και σήμερα, είναι το Ηistoria Ecclesiastica Gentis Anglorum (Εκκλησιαστική Ιστορία του Έθνους των Άγγλων). Η ΕΙ  γράφτηκε το 731 στα λατινικά και έχει γνωρίσει πολλές εκδόσεις και μεταφράσεις και είναι ιδιαίτερα σημαντικό έργο για τη Βρετανία επειδή για πρώτη φορά αναφέρεται ο όρος gentisAnglorum και το έθνος των Άγγλων παρουσιάζεται ως ξεχωριστό και θα μπορούσαμε να πούμε για πρώτη φορά εκφράζεται η έννοια του Ηνωμένου Βασίλειου. Για αυτό ο Βέδας θεωρείται  «ο πατέρας της Αγγλικής ιστορίας ».  Επίσης, είναι ο μόνος άγγλος που αναφέρεται στον Παράδεισο της Θείας Κωμωδίας του Δάντη (ωδή.10 στίχ. 130) στην ίδια ωδή με τον Ισίδωρο της Σεβίλλης. Επίσης, ακόμα και ο Δάντης τον αποκαλεί πατέρα της Αγγλικής Ιστορίας.  Επιπλέον, είναι γνωστός και για τα κλασσικά του έργα όπως και αυτό Περί μέτρου ποίησης (De artemetrica; De schematibusettropis).  Μάλιστα το πιο γνωστό του ποίημα είναι:

Christus est stellamatutina, Alleluia

Qui nocte saeculitransacta, Alleluia

Lucem vitae sanctispromittit, Alleluia;

Etpanditaeternam, Alleluia

Christ is the morning star who when the night of this world is past brings

to his saints the promise of the light of life and opens everlasting day.

Είναι ο Χριστός το πρωινό αστέρι

που σαν διαβεί του κόσμου τούτου η νύχτα

στους Άγιους του φέρνει

του ζωηφόρου φωτός τις υποσχέσεις

και την αιώνια μέρα αρχινά.

μετάφραση : Σωτήρης Π. Βαρνάβας

Πέθανε την ίδια μέρα με την εορτή του Αγίου Αυγουστίνου Καντερβουρίας, Αποστόλου των Άγγλων,  27 Μαίου. Για αυτό, αργότερα η εορτή του Σεβαστού Πατέρα μετατέθηκε την επόμενη ημέρα. Ο Βέδας έγινε ιδιαίτερα γνωστός σε όλη την Ευρώπη εξαιτίας των προσπαθειών  άγγλων ιεραποστόλων  και μοναχών. Το 1040, και στην μετασχισματική περίοδο του 14ου αιώνα όπου υπήρξε αναγέννηση του μοναχισμού τα έγα του Βέδα διαδόθηκαν περισσότερο.Η επίδραση του είναι ακόμα φανερή στην οργάνωση των πανεπιστημιακών εργασιών, στα αγγλικά πανεπιστήμια και πολλοί λένε ότι η σημερινή κατάληξη των παραπομπών έχει ρίζες στον τρόπο που παρέπεμπε πατέρες ο Βέδας ο Σεβαστός. Αρκετά σχολεία στην Βρεταννία έχουν υιοθετήσει το όνομα του σήμερα.

                                                                           Παντελής Χατζηϊωάννου

                                                                                      Καθηγητής Αγγλικών,

                                                                                          Πάτρα 27.07.16