ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΕΣ ΕΠΙΛΟΓΕΣ - ΑΛΛΑΓΕΣ ΜΕ ΤΑΣΕΙΣ ΕΞΙΣΩΤΙΣΜΟΥ ΚΑΙ ΤΥΧΑΙΟΤΗΤΑΣ

Αναμφίβολα, κάποια πράγματα είναι επιβεβλημένο να αλλάζουν στην εκπαίδευση, γιατί το σχολείο πρέπει να λαμβάνει υπόψη του τις σύγχρονες απόψεις των επιστημών της αγωγής αλλά και τις ανάγκες και απαιτήσεις της κοινωνίας, οι οποίες αλλάζουν με ραγδαίους ρυθμούς και να τις μετασχηματίζει σε διδακτικές προσεγγίσεις και παιδαγωγικές παρεμβάσεις.

Θα μπορούσαμε να αναφέρουμε κάποιες από αυτές τις απαιτήσεις, όπως αυτή για ίσες ευκαιρίες στην εκπαίδευση όλων των ανθρώπων και την ανάγκη για λήψη κατάλληλων μέτρων που θα διευκολύνουν τη μάθηση και των μαθητών από άλλες χώρες, μια και οι κοινωνίες μας τείνουν να γίνουν πολυπολιτισμικές.

Για την ικανοποίηση αυτών των απαιτήσεων θεσμοθετήθηκαν τα ειδικά σχολεία, οι ειδικές τάξεις, οι τάξεις ένταξης, οι τάξεις υποδοχής, η ενισχυτική διδασκαλία, η παράλληλη στήριξη,  καθώς και η καθιέρωση προγραμμάτων που δίνουν την ευκαιρία στους μαθητές να γνωρίσουν και τις απόψεις άλλων  θρησκειών (τελευταία αναθεώρηση των βιβλίων των θρησκευτικών) και στους αλλοδαπούς μαθητές να εκφραστούν και να παραθέσουν τις δικές τους πολιτιστικές συνήθειες μέσα σε ένα κλίμα αμοιβαίου σεβασμού και κατανόησης (π.χ. στο πλαίσιο της εφαρμογής της ευέλικτης ζώνης και της μεθόδου project).

Και ενώ αυτά έτυχαν της καθολικής αποδοχής των εκπαιδευτικών και των πολιτών, παρατηρείται τελευταία μία τάση εξισωτισμού και προσαρμογής των πραγμάτων σε καταστάσεις που βρίσκονται στον αντίποδα των συνθηκών που επικρατούν στην πραγματική ζωή. Τούτο μαρτυρεί η προσπάθεια κατάργησης της πρωινής προσευχής, δηλαδή πράξη ικανοποίησης, ενδεχομένως, μιας ισχνής μειοψηφίας μαθητών που δεν είναι ορθόδοξοι χριστιανοί  (ευτυχώς την τελευταία στιγμή αποφεύχθηκε), η έλλειψη κάθε μορφής αξιολόγησης στην εκπαίδευση (μόλις τώρα αρχίζει για μια ακόμη φορά να συζητιέται η εφαρμογή κάποιας μορφής αξιολόγησης) και τέλος η θεσμική αλλαγή που παρέχει το ΠΔ 79/2017 να στηρίζεται στην τύχη η επιλογή των σημαιοφόρων στο δημοτικό σχολείο.

Και ας έλθουμε στην τελευταία θεσμοθετημένη διάταξη. Προφανώς, επιβάλλεται το εκπαιδευτικό σύστημα να στηρίζει τους πιο αδύναμους μαθητές, γιατί κι αυτοί έχουν ίσα δικαιώματα στη μάθηση και στην  εκπαίδευση. Θα ήταν άδικο από κάθε άποψη το εκπαιδευτικό σύστημα να είναι προσανατολισμένο αποκλειστικά στους καλούς μαθητές. Παράλληλα όμως θα ήταν παράλειψη μεγάλη να μην επιβραβεύει τους άριστους. Μία τέτοια πράξη δε δημιουργεί «καθεστώς ποικίλων διακρίσεων και ανισοτήτων», όπως ισχυρίζονται μερικοί. Αντιθέτως, αποκαθιστά μια ισορροπία στο σύστημα που τείνει να μην επιβραβεύει την προσπάθεια για ευγενή άμιλλα.

Αρνητικά συναισθήματα δε δημιουργούνται στους μαθητές που δεν κατορθώνουν να διακριθούν και να διεκδικήσουν κάποια προνόμια, όπως η επιλογή τους ως σημαιοφόροι, αλλά με αντιπαιδαγωγικές καταστάσεις που συμβαίνουν μέσα στην τάξη. Δημιουργία αρνητικών συναισθημάτων βιώνουν οι μαθητές που περιθωριοποιούνται  από τον δάσκαλο και δεν ενθαρρύνονται κατά την εκπαιδευτική διαδικασία, που δεν εντάσσονται σε ομάδες εργασίας, που η στάση του δασκάλου και των συμμαθητών τους αφήνει περιθώρια για απαξίωση, που δε γίνεται προσπάθεια για εφαρμογή στην τάξη διαφοροποιημένης διδασκαλίας κτλ.κτλ.

Ένα εκπαιδευτικό σύστημα που έχει ως στόχο του να υποστηρίζει και να ενθαρρύνει με ποικίλους τρόπους την προσπάθεια των μαθητών που υπολείπονται σε ορισμένους τομείς της γνώσης, αλλά παράλληλα να επιβραβεύει την αριστεία, θεωρώ ότι είναι ένα ισορροπημένο εκπαιδευτικό σύστημα που κάθε δημοκρατική χώρα πρέπει να υιοθετεί.