Ο «πειραματισμός» των Πειραματικών

Ο Νόμος 3966/2011 που καθορίζει την ίδρυση και λειτουργία των Πειραματικών Σχολείων της Χώρας, έχει τεθεί σχεδόν σε εφαρμογή. Απομένει να γίνει η επιλογή των μαθητών στα Πειραματικά Νηπιαγωγεία, Δημοτικά, Γυμνάσια και Λύκεια. Για αυτήν την τελευταία διάταξη του Νόμου, που αναμένεται να εφαρμοστεί στο τέλος του προσεχούς Ιουνίου, έχω να καταθέσω κάποιες σκέψεις μου.

Ας δούμε όμως πρώτα τους βασικούς λόγους που το Υπουργείο Παιδείας προχώρησε στην αλλαγή του νομικού πλαισίου που σχετίζεται με την ίδρυση και λειτουργία των πειραματικών σχολείων. Σύμφωνα με το άρθρο 36 του Ν. 3966/2001, επιδιώκεται να ιδρυθούν και να οργανωθούν σχολεία αριστείας, σχολεία που θα υποστηρίζουν τη δημιουργικότητα, την καινοτομία, την επιστημονική έρευνα, την πρακτική άσκηση των μελλοντικών εκπαιδευτικών, την πειραματική εφαρμογή νέων αναλυτικών προγραμμάτων και μεθόδων διδασκαλίας κτλ. και τέλος την ανάδειξη, προώθηση και εκπαίδευση μαθητών με ιδιαίτερες μαθησιακές δυνατότητες και ταλέντα αλλά και την υποστήριξη μαθητών με μαθησιακές δυσκολίες, με απώτερο στόχο την παροχή υψηλής ποιότητας παιδείας.

Πράγματι, οι στόχοι που θέτει ο νόμος με βρίσκουν απολύτως σύμφωνο. Φοβάμαι όμως ότι κάποιοι από αυτούς έρχονται σε αντίθεση με τη σχετική υπουργική απόφαση για τον τρόπο εισαγωγής των μαθητών στα Πειραματικά Γυμνάσια και Λύκεια. Συγκεκριμένα:

1. Αφού σύμφωνα με τη σχετική υπουργική διάταξη επιλέγονται οι μαθητές με εξετάσεις, είναι επόμενο στα Πειραματικά Γυμνάσια και Λύκεια θα φοιτούν και άριστοι μαθητές. Άρα, θα μπορούσε κάποιος να χαρακτηρίσει αυτά τα σχολεία ως «σχολεία αρίστων». Και ενώ αυτή η διάταξη είναι σύμφωνη με το στόχο: «τα σχολεία αυτά να υποστηρίζουν τους μαθητές με μαθησιακές δυνατότητες και ταλέντα» ταυτόχρονα έρχεται σε αντίθεση με το στόχο: «τα σχολεία αυτά να υποστηρίζουν μαθητές με μαθησιακές δυσκολίες», γιατί ο αριθμός αυτής της κατηγορίας των μαθητών (μετά τις εξετάσεις) θα έχει μηδενιστεί. 
2.     Άλλος στόχος του νόμου είναι ότι στα σχολεία αυτά θα προωθείται η επιστημονική έρευνα και θα δοκιμάζονται νέα αναλυτικά προγράμματα και μέθοδοι διδασκαλίας. Πώς όμως θα επιτευχθεί αυτός ο στόχος, όταν οι επιστημονικές έρευνες θα στηρίζονται σε μία μόνο κατηγορία συμμετεχόντων (δηλ. των αρίστων); Σίγουρα τα πορίσματά τους θα περιέχουν σοβαρά μεθοδολογικά σφάλματα και η εφαρμογή τους θα δημιουργήσει προβλήματα σε μια αρκετά μεγάλη μερίδα μαθητών που φοιτούν στα υπόλοιπα δημόσια σχολεία της Χώρας. 
3.     Αναφορικά με το γεγονός ότι αυτά τα σχολεία  θα υποστηρίζουν και την πρακτική άσκηση των μελλοντικών εκπαιδευτικών, φαντάζομαι ότι δεν θα έχουν ΜΟΝΟ αυτά τα σχολεία τη συγκεκριμένη αποστολή, γιατί τότε οι μελλοντικοί εκπαιδευτικοί θα εκπαιδεύονται σε ιδανικές μαθησιακές καταστάσεις που δε θα ανταποκρίνονται στις πραγματικές, που επικρατούν στα υπόλοιπα σχολεία της Χώρας. 
4.     Αν ο κύριος στόχος του σχετικού νόμου είναι η δημιουργία πειραματικών σχολείων μόνο για άριστους μαθητές, τότε θα πρέπει να προβλεφθεί ότι ο Σύλλογος των Εκπαιδευτικών θα έχει δικαίωμα να προάγει, κάποιον ή κάποιους μαθητές με ιδιαίτερες γνώσεις, σε τάξη που φοιτούν μαθητές μεγαλύτερης ηλικίας,  όπως συμβαίνει και σε ορισμένες χώρες του εξωτερικού. Σε αντίθετη περίπτωση οι εξετάσεις το μόνο που θα εξασφαλίσουν είναι να δημιουργήσουν πιο ευνοϊκές συνθήκες διδασκαλίας και μάθησης. Φυσικά, σε καμία περίπτωση δεν περνά από το νου μου η ιδέα ότι ο σχετικός νόμος ανοίγει ένα ακόμη παράθυρο για περαιτέρω αφαίμαξη του οικογενειακού οικονομικού προγραμματισμού, όπως συμβαίνει με τη διαδικασία εισαγωγής των μαθητών στα ΑΕΙ και ΑΤΕΙ.  

Όλες αυτές τις επισημάνσεις τις καταθέτω καλόπιστα μήπως ακουστούν και έστω την τελευταία ώρα διορθωθούν ορισμένες διατάξεις του σχετικού νόμου ή τέλος πάντων απαλειφθούν κάποιοι στόχοι που έρχονται σε αντίθεση με τις υπουργικές αποφάσεις. Σε κάθε όμως περίπτωση τα πορίσματα των επιστημονικών ερευνών θα δείξουν αν στόχοι αυτού του νομοθετήματος αξιολογούνται με περισσότερα ή λιγότερα θετικά στοιχεία. Είδομεν …